Na een flinke opknapbeurt schittert het culturele Marseille, Frankrijks oudste stad, als nooit tevoren. De geboortegrond van visgerecht bouillabaisse en de wereldberoemde Savon de Marseille is dé plek om de lente in te luiden.
De benoeming tot culturele hoofdstad van Europa in 2013 heeft Marseille geen windeieren gelegd. Alle ogen waren plots gericht op de Provençaalse havenstad die – voorheen bekend als ietwat louche – razendsnel in een succesvol nieuw jasje werd gestoken, met de komst van moderne musea en luxe hotels. Ideaal is het compacte centrum, waar alles op loopafstand is, met de haven Vieux-Port als stralend middelpunt. Hier stallen vissers elke ochtend hun vangst uit, die je in de avond terug kunt vinden op je bord in een van de vele visrestaurants. Niet voor niets vindt visgerecht bouillabaisse zijn oorsprong in Marseille. Wat vroeger gold als een maaltijd voor de armen, bestaand uit kliekjes vis, is nu uitgegroeid tot lokale trots waar je paradoxaal genoeg zo’n vijftig euro voor neertelt. Prijzig, maar de moeite waard, met zes verschillende soorten vis een ultieme lekkernij voor de liefhebber.
La Boîte à Sardine / Theewinkel Maison Blaize.
Flaneren over de boulevard
Aangekomen in de haven is het moeilijk om je ogen van haar af te houden, vanaf het hoogste punt van de stad torent ze overal bovenuit: de basiliek Notre-Dame de la Garde houdt een oogje in het zeil en wenst zeelieden een behouden vaart. Al bootjes tellend loop je via de rechterboulevard naar nog zo’n mooi uitkijkpunt: het imposante MuCEM, dat je bereikt via de stalen luchtbruggen die het eeuwenoude Fort Saint-Jean met het hypermoderne museumgebouw van architect Rudy Ricciotti verbindt. Of wandel langs het klotsende water rondom de vestingmuur, die samen met het aan de overkant gelegen Fort Saint-Nicolas in de zeventiende eeuw gebouwd werd, om de ingang tot Frankrijks belangrijkste handelshaven te bewaken. Op het dakterras van het MuCEM kun je 360 graden in het rond kijken en heb je geweldig uitzicht op de Cathédrale de la Major.
Vieux-Port / Deep
Dwalen door Le Panier
Het is niet moeilijk om te verdwalen in Marseilles oudste kunstenaarswijk Le Panier, met haar smalle, slingerende én steile straatjes, die gevuld zijn met galeries en ateliers. Begin de wandeling omhoog dan ook niet met een lege maag. Strijk bijvoorbeeld even neer op een van de terrassen van Place de Lenche of loop een stukje verder naar Maison Geney om te smullen van een gezonde salade, goed belegd broodje of overheerlijk stuk frambozen-meringuecake. Links van de Eglise des Accoules tref je een pittoreske trappenpartij aan waar, terwijl je omhoogklimt, je de geur van zeep tegemoetkomt uit Le Bazar de César. Neem rechtsaf de Rue des Moulins, om in de fotogenieke Rue du Panier uit te komen. Afdalen kan vervolgens weer makkelijk via Rue des Cartiers en de trappen van Montée du Saint-Esprit, die uitkomen bij het supersjieke Hôtel-Dieu, dat gehuisvest is in een voormalig ziekenhuis. Wie nog even wil snacken zoals de Fransen doen, loopt langs Chez Fanny voor een baguette met friet (inderdaad, friet op brood!). Let wel op: tussen drie en zeven zijn de meeste restaurants gesloten. Steek door naar zeepmuseum MuSaMa, waar je alles leert over de veelgekopieerde Savon de Marseille, die nog maar voor een klein deel écht in de Provence wordt gemaakt volgens het traditionele productieproces met 100% natuurlijke ingrediënten.
Patisserie Plauchut / Maison Empereur
Multicultureel Marseille
Terug aan de kade zijn er nog veel meer leuke wijkjes om te ontdekken. Neem de ‘Opéra’-buurt, waar je op Rue Lulli tegen een zwarte ‘gesmolten’ kiosk aanloopt: een kunstwerk van het duo Berdaguer & Pejus, waaruit tijdens voorstellingen de klanken van de nabijgelegen opera schallen. Rondom de Rue Sainte is het heerlijk ‘windowshoppen’ in de boetieks van Franse modeontwerpers. In de verderop gelegen multiculturele wijk Noailles tref je om de hoek van de Noord-Afrikaanse markt twee klassiekers aan: warenhuis Maison Empereur, dat sinds 1827 een begrip is in Marseille, met zijn uitgebreide assortiment aan hebberig makende huishoudspullen én de nog oudere kruidotheek Père Blaize uit 1815, met theewinkel Maison Blaize. Aan de 1 kilometer lange winkelstraat la Canèbiere, ook wel de Champs-Élysées van Marseille genoemd, is het voor visliefhebbers smullen geblazen aan de gedeelde table d'hôtes van La Boîte à Sardine. Zoetekauwen kunnen hun hart ophalen bij de pastelkleurige patisserie Plauchut. In de avond is het vervolgens heerlijk borrelen op en rondom het plein van het kleurrijke Cours Julien, waar straatkunstenaars haast geen muur onbeschilderd hebben gelaten. Hier komen alle culturen samen, dat merk je met name op culinair gebied: van Italiaanse, Marokkaanse tot Tibetaanse restaurants, er is voor ieder wat wils. Of je nou neerploft met een drankje in de hand naast de locals op de graffi titrappen of aansluit bij een internationale voorstelling in filmhuis Ciné Bistrot La Baleine, één ding is zeker: Marseille is van alle markten thuis!
Le Panier / Cafés Debout
Dit artikel, met mijn tekst en foto's, werd in maart 2019 gepubliceerd in SPOOR, het kwartaalmagazine van NS: