Het merendeel van de 3 miljoen kerstbomen in Nederland wordt vernietigd. Jammer, want er kan meer mee: van bubbels tot meubels. Maak kennis met de ‘restboom’.
Publicatie: Volkskrant Magazine, 2 januari 2025.
Het zou natuurlijk leuk zijn om het nieuwe jaar te beginnen met een positieve noot. Maar nu de feestdagen voorbij zijn, ga ik de feestvreugde met terugwerkende kracht toch een beetje bederven. Heeft u er weleens bij stilgestaan dat van de bijna 3 miljoen kerstbomen die jaarlijks in Nederland worden verkocht (bron: Vereniging Nederlandse kerstbomenkwekers), het merendeel de vuilnisbak in gaat? Dat gebeurt traditiegetrouw over een paar dagen, vanaf 6 januari om precies te zijn, als Driekoningen het einde van de kerstperiode markeert. Om te voorkomen dat uw boom de verbrandingsoven in gaat, doet u er goed aan om te kijken waar u in uw gemeente de boom kunt inleveren zodat hij verwerkt wordt tot compost.
Grondstoffenbos
Uiteraard zijn er alternatieven voor een kerstboom met een langere levensloop. Zo gaat de kunstkerstboom schier eindeloos mee, maar het is geen echte. Initiatieven zoals BeterBoompje en Adopteer Een Boom nemen hun huurbomen met kluit na de kerstperiode weer in en herplanten deze. Mede-oprichters van BeterBoompje Marianne Vollebergh en Gina Neggers zijn ook de initiatiefnemers achter Het Grondstoffenbos. Van dertigduizend ingezamelde en afgedankte kluitloze kerstbomen maakten zij het afgelopen jaar samen met plantenvoedselmerk Pokon tienduizend 20-liter-zakken met ‘Heilige potgrond’.
Dat er ook mooie dingen kunnen ontstaan uit oude kerstbomen bewees ontwerper Remko Verhaagen al in 2018 met zijn charmante ‘Sleetje’, dat hij liet maken van het dennenhout van de reuzenspar die elk jaar voor het Rotterdamse stadhuis op de Coolsingel staat. Helaas is Sleetje inmiddels al lang en breed uitverkocht. Maar Verhaagen biedt, met zijn sociale onderneming Onze Fabriek, nog wel zijn ‘Blokjes’ aan: eenvoudige houten fotostandaards met een uitsparing voor een foto of kaartje, gemaakt van de stammetjes van de kerstbomen die in 2021 door de gemeente Rotterdam en provincie Zuid-Holland werden ingezameld.
Sparrendrank
Niet alleen het hout, ook de naalden zijn bruikbaar. Zo vroeg botanisch sommelier Maidie van den Bos van Forêt Atelier in 2017 aan de gemeente Rotterdam of ze aan de slag mocht met de Coolsingelspar. Samen met honderdvijftig studenten maakten ze van 500 kilo naalden en 1.800 kilo hout, 350 liter siroop, 130 flessen alcoholische en non-alcoholische Champ du Champ-bubbeldrank, alsmede houten onderzetters en kistjes voor de bubbels. Ook deze producten zijn natuurlijk al uitverkocht, maar met het boekje Oh Sparrenboom dat Van den Bos met Maartje van den Noort uitgaf, leert u zichzelf siroop maken van de bomen die daarvoor geschikt zijn.
Waar u nog wel terecht kunt voor sparrendrank, is bij het Nederlands biermerk Lowlander. Van de teruggewonnen sparrennaalden van ingezamelde kerstbomen uit het eigen ‘Treecycle’-programma brouwt het biermerk sinds 2019 hun Winter I.P.A. Daarnaast doet Lowlander ook een appèl op de eigen verantwoordelijkheid, want het beste is natuurlijk als u zélf uw kerstboom verwerkt. Daarvoor is het Eet & drink je kerstboom-boekgemaakt, met twintig recepten om te koken met sparrennaalden van je eigen kerstboom.
Dennengeur
Tot slot, naast ogen en mond, wil de neus ook wat. Zo waren broer en zus Boye en Noëlle Dorenbos van parfummerk Ruik de eersten die op grootschalige wijze een publieke kerstboom wisten te recyclen. In plaats van dat de Nordmann-spar die in 2016 op de Dam in Amsterdam stond in de versnipperaar eindigde, wisten broer en zus Dorenbos zijn geur te vangen in het parfum Den, waardoor kerst net even wat langer in de lucht blijft hangen dan die paar weken dat een boom gemiddeld in of rondom het huis staat.
Boom huren
beterboompje.nl
adopteereenkerstboom.nl
duurzame-kerstbomen.nl
